MaddeDöngüleri (8.sınıf Konu Anlatım) Bağlantıyı al; Facebook; Twitter; Pinterest; E-posta; Diğer Uygulamalar - Nisan 15, 2019 Bu maddelerin düzenli bir biçimde yapmış oldukları dolaşıma madde döngüsü denir. Su Döngüsü Canlıların temel yaşam maddesi sudur. Su dünyada katı sıvı ve gaz halde bulunur. a Madde Döngüleri Doğada bulunan elementlerin bir kısmı, canlı ve cansız çevre arasında sürekli hareket hâlindedir. Canlılar, kendileri için gerekli Ekosistemlerinİşleyişi Konu Testi. Yazar: Geo 30 Eylül 2019 577 Görüntüleme. Ders kitaplarına uygun olarak hazırladığımız 11. Sınıf Coğrafya HücredeMadde Alışverişi. Ekosistemde Madde ve Enerji Akışı. Davranış: Denetleme ve Düzenleme: Mayoz ve Eşeyli Üreme: Sınıflandırma: Madde Döngüleri : İnsanda Sinir Sistemi: Ekosistem ve Madde Döngüleri: Bakteriler: Biyomlar : Duyu Organları: Bitki Biyolojisi: Arkeler : Endokrin Sistem: Nükleik Asitler ve Protein Sentezi 8 Sınıf Fen Bilimleri Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi İçerikleri. Üye Ol Giriş Yap Ana Sayfa. Madde Döngüleri: Karbon ve Azot Döngüsü | 8. Sınıf Fen Bilimleri | Lightboard ile Ders #29 8.6.2.Enerji Dönüşümleri Detaylı Konu Anlatımı Part - 2 ( Solunum ) Mehmet Ali Şenay Videoyu İzle. Çalışma Gönder. Kitle. 10Sınıf Biyoloji Dersi Madde Döngüleri Konusu Testi Soru No : 9030, Madde Döngüleri Konusu, 10.Sınıf Biyoloji Dersi Testi Çöz SINIF 8. SINIF. LİSE. 9. SINIF 10. SINIF 11. SINIF 12. SINIF. Diğer. Kpss Kursu Bilgisayar Kursu Pdf Arşivi. Kareköklü İfadeler Konu Anlatımı Üslü İfadeler Konu Anlatımı Çarpanlar ve 64rj8VP. Fen Bilimleri Madde Döngüleri, Konu sınıf madde ve ısı konu anlatımı özet – 8 sınıf madde ve ısı konu anlatımı özetSes Dalgaları Konu Anlatım Özet – sınıf madde ve ısı konu anlatımı özet8. Sınıf – MADDE VE ENDÜSTRİ – Fen Bilimleri – Morpa – Faydalı bir ve Sıcaklık Konu Anlatımı ve Ders Sınıf Fen Bilimleri Madde ve Endüstri – Hal Değişim Grafikleri – Sınıf – 4. Ünite Konu Anlatımı – Fen Isı Alışverişi ve Sıcaklık Değişimi, – Maddenin Isı Etkisiyle Değişimi Konu KONU ÖZETİ PDF HAYALİMO Sınıf Fen Bilimleri Madde ve Endüstri İçerikleri – Maddenin Isı ile Etkileşimi Konu Anlatımı – Fen. Fen Bilimleri Madde Döngüleri, Konu Anlatımı. Umarım işe yarar eksiğim var konuda&8230. 8 sınıf madde ve ısı konu anlatımı özet – 8 sınıf madde ve ısı konu anlatımı özet Seda Üşümez Mart 7, 2020 Madde ve Endüstri Konu Anlatımı Yorum yapılmamış 4523 1 gram maddenin sıcaklığını 1 derece arttırmak için. Ses Dalgaları Konu Anlatım Özet – SlideShare. Fen Bilimleri Madde ve Endüstri Konu Özeti için TIKLAYINIZ. 8. Sınıf Din Kültürü 1. Ünite Kader İnancı Özet Ders Notları Konu Anlatımı PDF dokümanları güncel müfredatta yer alan kazanımlar dikkate alınarak hazırlandı ve yepyeni, görsel açıdan zengin olacak şekilde siteye eklendi. 2021 – 2022 eğitim öğretim yılı kapsamında LGS’de sorumlu olacağınız Din Kültürü 1. Ünite Kader İnancı Konu Anlatımı ve Özet Ders Notları PDF dokümanı aşağıda paylaşıldı. Hal Değişimi IsılarıLe Erime ısısıLd Donma IsısıLb Buharlaşma ısısıLy Yoğuşma ısısıHal değiştirme ısılarının birimi g/J veya g/cal’dir. Hal değiştirme ısısı maddenin ayırt edici özelliğidir. 8 sınıf madde ve ısı konu anlatımı özet Fen Bilimleri dersi Isı Alışverişi ve Sıcaklık Değişimi, Konu Anlatımı, online çözümlü Testler ve Fen Oyunları ile başarıyı yakalayın. Sınava Başla…. Madde ne kadar ısı verirse sıcaklığı da o kadar azalır. 8. Sınıf – MADDE VE ENDÜSTRİ – Fen Bilimleri – Morpa Kampüs. E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir. Eşit süre sonunda B kabındaki sıvının sıcaklığı daha azdır. 8 sınıf madde ve ısı konu anlatımı özet 2016-2017 8. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Üniteleri, Bölümleri ve Kazanımları – defa okundu. 8. Sınıf Fen Bilimleri DNA ve Genetik Kod Konu Anlatımı Yeni Müfredat – defa okundu. 8. Sınıf Fen Bilimleri Periyodik Sistemin Tarihçesi Konu Anlatımı Yeni Müfredat -. – Faydalı bir site. Bu sayfada paylaşılan ve 8. Sınıf Din Kültürü dersi kapsamında başarılı olmak isteyen her öğrencinin mutlaka çok iyi bilmesi gereken püf noktalara değinen 1. Ünite Kader İnancı Özet Ders Notları Konu Anlatımı PDF dokümanları içerisinde. Öz ısı 1 gram saf maddenin artışı için 1 C değiştirmek amaçlı alınması ya da verilmesi gereken ısı denmektedir. madde ve endüstri konu anlatımı pdf Maddenin Isı ile Etkileşimi Yaprak Testi Fen Bilimleri dersinde kullandığımız konu anlatımları ile öğrencilere anlattığımız konuları etkinliklerimizle de destekleyip onlarda bilgilerin kalıcılığını sağlamaktayız. Konuların pekiştirilmesinde olmazsa olmaz dokümanlarımızdan biri de yaprak testlerdir. Sitemizde Fen Bilimleri derslerinde kullanacağınız her bölüm. Isı ve Sıcaklık Konu Anlatımı ve Ders Notları. IsıSıcaklıkları farklı iki madde arasında gerçekleşen enerji aktarımına ısı birimi Kalori veya Joule’dürKalorimetre kabıyla ölçülür. Kütlenin Sıcaklık Değişimine EtkisiEşit şartlar altında kütlesi fazla olan sıvı daha geç ısınır. Molekülü oluşturan atomlar arasında kimyasal bir bağ bulunur. Yani bu yüzden moleküller arasında da bir çekim kuvveti bulunmaktadır. Ancak bu çekim kuvveti kimyasal bağa göre daha zayıf olarak öne çıkıyor. Yani bir madde ısı aldıkça moleküller arasındaki enerji hızı artar ve çekim kuvveti gittikçe azalır. Konu Madde ve Isı Katı-Sıvı-Gaz Maddeyi oluşturan tanecikler hareketlidir. Katı maddenin tanecikleri yavaş, sıvı maddenin orta, gaz maddenin ise hızlı hareket eder. Isı alan maddenin taneciklerinin hareketi artarken, ısı veren taneciklerin hareketi de azalır. 8. Sınıf Fen Bilimleri Madde ve Endüstri – DersLig. Saf maddelerin erime noktası, donma noktası, kaynama noktası ve yoğuşma noktası belirli değerlerdir. Örneğin su 0 °C ta donar. Yine aynı sıcaklıkta hal değiştirirken maddenin tamamı hal değiştirinceye kadar sıcaklık sabit zaman grafiğine bakarak maddenin hangi aralıklarda hal değiştirdiğini görebiliriz. Gaz madde Sıcaklık iyice artmıştır ve tanecikler artık bir arada duramaz ve serbest hareket etmeye başlar. Moleküller arasındaki çekim kuvveti çok düşüktür ve hızları oldukça yüksektir. Not Madde ısı aldığı sürece düzenli olarak ısınmaya devam eder ve erime noktasına ya da gaz haline gelir. Özellikle sıcak bir madde soğuk bir maddeye dokunduğunda, o zaman madde alışverişi İki madde arasındaki sıcaklık aynı olana kadar devam eder. . Maddenin Hal Değişim Grafikleri – fenbilimi. Isının ölçülebilen şekline de sıcaklık denir. Isı bir enerji olarak bilinir. Hal değişimi ısısına bağlıdır 1 gram katı maddenin 1 gram sıvı maddeye dönüş yapabilecek ısıya erime ısısı denir. Erime ısısı = Donma ısısı Kaynama ısısı = Yoğunlaşma ısısı Yukarıda verilen ısılar her saf madde için en önemli ayırt edici özelliklerdir. Diğer bir deyişle birbirlerinden farklılık gösterirler. Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli. Kalorimetre kabı kullanarak ısı ölçümü yapılır. 8. sınıf öz ısı konu anlatımı. Merhabalar bu yazımda "8. sınıf öz ısı konu anlatımı" konusundan bahsedeceğim. Öz ısı kavramını özetleyecek olursak maddenin sıcaklığını arttırmak için vermemiz gereken ısı miktarı diyebiliriz. Bir maddenin öz ısısı az ise daha çabuk ısınıp soğur. Bir maddenin öz ısısı. 8. Sınıf – 4. Ünite Konu Anlatımı – EnBasitFen. Yeni eğitim öğretim yılında hazırlanan müfredattaki MEB kazanımları dikkate alınarak ele alınan 8. Sınıf Konu Anlatımı Özet Ders Notları PDF dokümanları alanında uzman branş öğretmenleri tarafından hazırlanarak zaman içerisinde sitedeki yerini alacaktır. Sizlerin bu aşamada yapması gereken düzenli olarak siteyi takipte kalmak ve paylaşılan yeni Özet Ders Notları ve Konu Anlatımı dosyalarına göz atmak olacaktır. Şeklindeki ünite kapsamında yer alan tüm alt konu başlıklarına ait çalışma notları da eklendi. Bir başka ifadeyle sitede paylaştığım 1. Ünite Kader İnancı Konu Anlatımı PDF dokümanını indirdiğiniz zaman üniteyi tüm detayları ile ele alacaksınız ve çalışmalarınızda fark yaratacaksınız. Böylece özellikle LGS’de sözel bölümde karşınıza çıkacak olan Din Kültürü Testi Soruları ile yüksek başarıya odaklanmış olacaksınız. – Madde ve Endüstri Konu Özeti. Bir maddenin birim kütlesinin 1 gramının sıcaklığını 1 °C değiştirmek için alınan ya da verilen ısıya öz ısı denir. Saf maddeler için bu ısı miktarı bir maddeden diğerine farklılık gösterir. Fen Isı Alışverişi ve Sıcaklık Değişimi, Konu. Sıcaklık bir enerji değil, enerjinin göstergesidir. MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Test Çöz. LGS Fen Bilimleri Madde ve Endüstri Konu Özeti. Hayalimo yayınları tarafından hazırlanan ve LGS sınavına hazırlanan öğrenciler için kullanıma sunduğu Madde ve Endüstri Ünitesi Özetini indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız. Fen Bilimleri Madde ve Endüstri Konu Özeti için. – Maddenin Isı Etkisiyle Değişimi Konu Özeti. Her maddenin ayrı bir öz ısı değeri vardır. Bunun için öz ısı maddenin ayırt edici özelliğidir. Öz ısının birimi J/g °C veya Cal/ g °C harfiyle gösterilir. Katı madde Maddenin sıcaklığı azdır ve bu doğrultuda tanecikler arasındaki hız da azdır. Ancak moleküller arası çekim kuvveti oldukça güçlüdür. 8. Sınıf Fen Bilimleri Isı İle Maddenin Cinsi Öz ısı İlişkisi konusunun konu anlatımları, testleri, ödevleri ve çözümlü soruları Morpa Kampüs'te. KONU ÖZETİ PDF HAYALİMO Fencix. 1 °C arttırmak için gereken enerjiye denir. Hal Değişimi Üzerinden Isının Maddenin Cinsi ile Kütle Arasındaki İlişki. Madde ve değişim ana başlığı altında ısı ve sıcaklık konusunu da kapsayan fen bilimleri 5. sınıf 4. ünite konu anlatımı. >>ISI VE SICAKLIK>MADDE VE DEĞİŞİM>MADDELERİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ<< Çevremizde ki bir çok materyali biz madde diye adlandırırız. 8. Sınıf Fen Bilimleri Madde ve Endüstri İçerikleri – DersLig. Bir maddenin bir gramının bir halden diğer hale geçmesi için gerekli ısı 1 gram kaynama sıcaklığındaki sıvı suyun yine aynı sıcaklıkta gaz hale geçmesi için gerekli olan ısıya buharlaşma ısısı denir. Öz IsıBir maddenin 1 gramının sıcaklığını. Sıvı madde Sıcaklık arttığı için tanecikler arasındaki hız artmaya başlar. Aynı zamanda moleküller arasındaki çekim kuvveti azalmaya başlar. Madde döngülerinin yaşam açısından önemini sorgular. Ozon tabakasının seyrelme nedenlerini ve canlılar üzerindeki olası etkilerini araştırarak sorunun çözümü için öneriler üretir ve sunar. KONU Madde Döngüleri. Doğada bulunan canlılar ve cansızlar birbiri ile etkileşim halinde bulunmaktadırlar. Maddenin Isı ile Etkileşimi Konu Anlatımı – Fen. Öz ısı c’ sembolü üzerinden ifade edilmektedir. Maddeler doğada genel olarak üç farklı halde bulunurlar. Bunlar katı sıvı ya da gaz şeklinde öne çıkmaktadır. Maddenin halleri moleküller arasındaki çekime bağlı olarak değişkenlik gösterir. Isı alan herhangi bir maddenin moleküller arasındaki kuvveti zayıflar ve aradaki mesafe gittikçe artar. Gaz maddeler arasındaki çekim kuvveti ise en düşük olandır. 8. Sınıf Fen Bilimleri Kazanımları 2019-2020, Mevsimler ve İklim, Dünya ve Evren, DNA ve Genetik Kod, Canlılar ve Yaşam, Basınç, Fiziksel Olaylar EgitimOkulu – Eğitim Okulu – Ders anlatımları konular sorular makaleler öğretmen dökümanları öğrenci ödevlerinin bulunduğu eğitim portalı. 1. Ünite Mevsimler ve İklimMevsimlerin Oluşumuİklim ve Hava Hareketleri2. Ünite DNA ve Genetik KodDNA ve Genetik KodKalıtımMutasyon ve ModifikasyonAdaptasyonBiyoteknoloji3. Ünite BasınçBasınç4. Ünite Madde ve EndüstriPeriyodik SistemFiziksel ve Kimyasal DeğişimlerKimyasal TepkimelerAsitler ve BazlarMaddenin Isı ile EtkileşimiTürkiye’de Kimya Endüstrisi5. Ünite Basit MakinelerBasit Makineler6. Ünite Enerji Dönüşümleri ve Çevre BilimiBesin Zinciri ve Enerji AkışıEnerji DönüşümleriMadde Döngüleri ve Çevre SorunlarıSürdürülebilir Kalkınma7. Ünite Elektrik Yükleri ve Elektrik EnerjisiElektrik Yükleri ve ElektriklenmeElektrik Yüklü CisimlerElektrik Enerjisinin Dönüşümü MADDE DÖNGÜLERİ Doğada bulunan birçok madde canlılar tarafından kullanılır ya da üretilir. Bazı maddeler bazı canlılar için olmazsa olmazken bazı canlılar için ise sadece çeşitli olaylar sonucu üretilen yan üründür. Üretilen ve tüketilen bu bazı maddelerin dünya üzerindeki miktarı hiç değişmez. Örneğin havanın %78 i azot %21 oksijen ve %1 de diğer gazlardan oluşmuştur. Bu bileşim yüzyıllar boyunca çok büyük değişime uğramadan günümüze kadar gelmiştir. Canlı yaşamı için büyük önem taşıyan su, karbon, oksijen, azot gibi maddeler canlı ve cansız çevre içinde dolaşım halindedir. Bu maddelerin düzenli bir biçimde yapmış oldukları dolaşıma madde döngüsü denir. Su Döngüsü Canlıların temel yaşam maddesi sudur. Su dünyada katı sıvı ve gaz halde bulunur. Suyun bütün halleri doğada sürekli döngü halindedir. Böylelikle su miktarı hiç değişmez hep aynı kalır. Sadece kullanılabilentatlı su su miktarı azalmış olur. Yeryüzünden solunum, terleme, yanma, buharlaşma ile atmosfere giden su buharı atmosferde soğuyarak tekrar yağmur, kar ve ya dolu şeklide yeryüzüne iner. Suyun bu şekilde dolaşımına su döngüsü denir. Oksijen Döngüsü Canlılar için bir diğer önemli madde oksijendir. Solunum için gerekli olan oksijen sayesinde canlılar yaşamları için gerekli olan enerjiyi üretirler. Fotosentez sonucu üretilen oksijen solunum, yanmafosil yakıtlar gibi olaylar sonucu kullanılarak atmosfere CO2karbondioksit olarak verilir. CO2`yi alan üreticiler fotosentez ile tekrar O2 üretirler. Oksijenin fotosentez ve solunum arasındaki dolaşımına oksijen döngüsü denir. Karbon Döngüsü Canlılar için temel yapı bileşenlerinden biri olan karbon canlılar için çok önemli bir maddedir. Protein, yağ, karbonhidrat gibi organik maddelerin yapısında bulunur. Karbonun temel kaynağı karbondioksittir. Fotosentez sonucu üreticiler havadaki CO2 besine dönüşür ve yapılarına katar. Bu besini tüketen tüketiciler solunum sonucu besindeki karbonu CO2 dönüştürerek atmosfere verirler. Bunun gibi ölen canlılardaki karbon ayrıştırıcılar sayesinde atmosfere CO2 olarak gönderilir. Canlı atıkları olan fosil yakıtlarınkömür, petrol ve doğalgaz ve diğer maddelerin yanması sonucu karbon CO2 olarak atmosfere gönderilir. Fotosentez havadaki karbondioksiti kullanan tek olaydır. Azot Döngüsü Havanın %78`i azot gazından oluşmaktadır. Bu kadar fazla olmasına rağmen havada ki azot baklagillerin köklerinde bulunan bakteriler tarafından ve yıldırım şimşek olayları sonucu toprağa geçer. Topraktan diğer bitkilere, bitkilerden de hayvanlara geçer. Bitki ve hayvanların ölmesi sonucu ayrıştırıcılar azotu tekrar atmosfere gönderirler. Azotun atmosfer ile toprak arasında yaptığı bu dolaşıma azot döngüsü denir. Madde Döngülerinin Yaşam Açısından Önemi Doğadaki madde döngüleri canlı yaşamını çok yakından etkilemektedir. Bu döngülerdeki çok küçük aksaklıklar bütün doğal dengenin bozulmasına neden olabilir. Madde döngülerindeki maddelerin miktarı hep aynıdır değişmez. Fakat bu maddelerin dünya üzerindeki bileşikleri ve dağılımları farklılık gösterdiğinden sorunlar oluşabilmektedir. Suyun buharlaşması ve yoğuşması sonucu bazı bölgelerde kuraklık artmakta ve ekolojik denge bozulduğundan biyolojik çeşitlilik azalmaktadır. Atmosferdeki oksijen miktarının azalması durumunda solunum hastalıklarında artış, oksijenin artması durumundan kontrolsüz orman yangınlarında artış görülebilir. Karbon salınımında artış olursa karbonlu bileşik olan CO2 karbondioksit`in atmosferdeki miktarı da artar. CO2 ısıyı tutan bir gazdır yani sera gazıdır. Bu nedenle miktarı artarsa güneş ışınlarını tutarak sera etkisine neden olur. Sera etkisi atmosferin ısınmasına neden olur. Bu olaya küresel ısınma denir. Küresel ısınma iklim değişikliğine neden olacak bir olaydır. Azot döngüsünde atmosferdeki azot miktarında artış gözlenirse azotlu bileşikler su ile birleşerek asit yağmurlarına neden olarak yeryüzündeki canlı yaşamını etkileyecektir. Ozon Tabakasındaki Değişimler ve Etkileri OzonO3 gazı üç tane oksijenin bir araya gelmesiyle oluşan bir gazdır. Yer yüzeyinin yaklaşık 30 km yukarısında bir araya gelen ozon gazları ozon tabakasını oluşturur. Ozon tabakası güneşten gelen zararlı ışınlarımor ötesi- ultraviyole ışınlar tutarak dünyaya ulaşmasını engeller. Ozon tabakasında son yıllarda meydana gelen incelme nedenleri tabakasında incelmeye neden olan kimyasallar; ** CFC kloroflorokarbonlar kullanılan klimalar, buzdolapları, parfümler, deodorantlar, spreyler ** Böcek ilaçları, ** Yangın söndürme cihazları Ozon tabakasındaki incelme sonucunda zararlı güneş ışınları yeryüzüne ulaşarak; ** Güneş yanıklarına, ** Deri kanserine, ** İnsanlarda bağışıklık sisteminin zayıflamasına, ** Gözlerde katarakt oluşumuna neden olabilir. ** Ekolojik çevrede tarımsal üretimi azaltabilir, ayrıca deniz besin zincirini bozarak balık nüfusunu etkiler. Ozon tabakasındaki bu incelmeyi engellemek için atmosfere salınan zararlı gazlar azaltılmalıdır. – MEVSİMLER VE İKLİM MEVSİMLERİN OLUŞUMU İKLİM VE HAVA OLAYLARI – DNA VE GENETİK KOD DNA’NIN YAPISI KALITIM MUTASYON MODİFİKASYON ADAPTASYON BİYOTEKNOLOJİ – BASINÇ KATI BASINCI SIVI BASINCI GAZ BASINCI – MADDE VE ENDÜSTRİ PERİYODİK TABLO ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM KİMYASAL TEPKİMELER ASİTLER VE BAZLAR ISI VE SICAKLIK – BASİT MAKİNELER ——- – ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ VE ÇEVRE BİLİMİ MADDE DÖNGÜLERİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA – ELEKTRİK YÜKLERİ VE ELEKTRİK ENERJİSİ ELEKTRİK YÜKLERİ VE ELEKTRİKLENME ELEKTRİK YÜKLÜ CİSİMLER ELEKTRİK ENERJİSİNİN DÖNÜŞÜMÜ SLAYTLARI HAZIRLAYAN MURAT HOCAYA TEŞEKKÜR HOCAMIZIN YOUTUBE KANALINA ABONE OLARAK BİRBİRİNDEN GÜZEL VİDEOLARINI İZLEYEBİLİRSİNİZ. YOUTUBE İÇİN TIKLA İNDİRME SAYISI 6. Ünite Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi ==> Madde Döngüleri ve Çevre Sorunları Kazanımlar Madde Döngüleri ve Çevre Sorunları Önerilen Süre 8 ders saati Konu / Kavramlar Su döngüsü, oksijen döngüsü, azot döngüsü, karbon döngüsü, ozon tabakası, küresel ısınma Madde döngülerini şema üzerinde göstererek açıklar. Madde döngülerinin yaşam açısından önemini sorgular. Küresel iklim değişikliklerinin nedenlerini ve olası sonuçlarını tartışır. a. Sera etkisi açıklanır. b. Küresel iklim değişikliği bağlamında çevre sorunlarının Dünya'nın geleceğine ve insan yaşamına nasıl bir etkisi olabileceği sorgulanır. c. Çevre sorunlarının dünyanın geleceğine nasıl bir etkisinin olabileceğine yönelik öngörüleri sanatsal yollarla ifade etmeleri istenir. ç. Öğrencilerin ekolojik ayak izini hesaplaması uzantısı edu, org ve mil gibi güvenli sitelerden yararlanılabilinir sağlanır. d. Dünya ülkelerinin küresel iklim değişikliğini önlemek için aldıkları önlemlere ör. Kyoto Protokolü değinilir. Doğada bulunan canlılar ve cansızlar birbiri ile etkileşim halinde bulunmaktadırlar. Canlıların yaşamının devamlılığı madde döngüleri ile gerçekleşmektedir. Bir maddenin doğada bir taraftan tüketilerek, diğer taraftan üretilmesine madde döngüsü denir. Madde döngülerinden su, karbon, oksijen, azot döngüsünü incelenecek. A- Su Döngüsü Su Döngüsü Su canlıların yaşaması için temel maddedir. Doğada su katı, sıvı ve gaz halinde bulunmaktadır. Suyun yeryüzü ile gökyüzü arasındaki dolaşmasına su döngüsü denir. Bitkiler, hayvanlar ve bunların gerçekleştirdiği fotosentez, terleme, solunum, boşaltım su döngüsünde yer almaktadır. Dünyada su miktarı sabittir, buharlaşma atmosferdeki su miktarını artırır, yağışlar atmosferdeki su miktarını azaltır. Güneşten gelen ısı enerjisi ile yeryüzündeki sular buharlaşır, bulutları meydana getirir. Bulutlarda oluşan yağış kar, yağmur, dolu tekrar yeryüzüne düşer. Suların bir kısmı yeryüzünde bir kısmı yer altındadır. Kısaca yeryüzünden buharlaşan su, atmosferde yoğunlaşarak yeryüzüne yağış olarak geri dönmesiyle su döngüsü oluşur. B- Oksijen Döngüsü Oksijenin canlı ve cansızlar bütün varlıklar arasındaki çevirimine oksijen döngüsü denir. Canlılar oksijen kullanarak solunum yapar. Havanın % 21 oranında oksijen bulunmaktadır. Solunum sırasında oluşan karbondioksit CO2 içerinde oksijen bulunmaktadır. Havada bulunan oksijen yanma ve solunum olayında kullanılarak, karbondioksit içinde yer alır. Fotosentez olayı ile havaya tekrar oksijen verilir. C- Karbon Döngüsü Karbon elementinin canlı ve cansız varlıklar arasında çevrimi karbon döngüsü ile gerçekleşir. Karbon canlıların temel elementidir. Karbonhidrat, yağ, protein, DNA'nın yapısında karbon elementi bulunmaktadır. Havada % 0,03 oranında karbondioksit gazı vardır. Karbondioksit CO2 molekülü, bitkiler tarafından fotosentezde kullanılır. Karbon besinlerin yapısına katılmış olur. Bitkilerden beslenen diğer canlılar besinler yolu ile karbonu vücutlarına alır. Solunum sırasında karbonlu bileşikler yakılarak havaya karbondioksit verilmiş olur. Karbon döngüsünde fosil yakıtlarda yer alır. Fosil yakıtlar milyonlarca yıl önce yaşamış bitki ve hayvan atıklarından oluşmuştur. Canlıların yapısındaki karbon kömür, petrol, doğal gazın yapısında bulunur. Fosil yakıtların yanması sonucu havaya karbondioksit verilir. Canlıların ölmesi sonucu yapılarında bulunan karbonlu bileşikler, ayrıştırıcı canlılar tarafından tüketilerek karbondioksite dönüştürülür. Karbon Döngüsü Not Son yıllarda fosil yakıtların fazla yakılmasından dolayı havadaki karbondioksit miktarı artmaktadır. D- Azot Döngüsü Atmosferdeki azotun bileşikler dönüşerek canlılar tarafından kullanması ve tekrar atmosfere dönmesi olayına azot döngüsü denir. Havada bulunan azotu canlılar doğrudan kullanamaz. Yıldırım, şimşek olayları ve azot tutucu bakteriler havadaki azotu, azotlu bileşiklere çevrilmesini sağlar. Toprağa geçen azotlu bileşikleri bitkiler tarafından kullanılır. Bitkilerdeki azotlu bileşikler besin zinciri ile diğer canlılara aktarılır. Canlı atıkları ve canlılar öldüklerinde azot ayrıştırıcı bakteriler toprağı azot bakımından zenginleştirir. Azotlu bileşiklerin bir kısmı ayrıştırılarak, havaya azot şeklinde geri döner. Azot Döngüsü E-Madde Döngülerinin Yaşam Açısından Önemi Madde döngüsünde maddeler sadece bir kez kullanılsaydı kullanılabilecek madde kalmazdı. Su döngüsü olmasaydı, canlılar kullanacak temiz su bulamazdı, kuraklıkla beraber canlı sayısı azalacaktı. Oksijen döngüsü olmasaydı canlılar solunum yapamayarak ölecekti. Bu nedenle ağaçları korumalıyız. Karbon döngüsü engellendiğinde atmosferde CO2 miktarı artar, bunun sonucu sera etkisi meydana gelir. Sera etkisi sonucu küresel ısınma oluşur. Azot döngüsünde meydana gelen bozulmalar sonucu asit yağmurları oluşur, toprak azot yönünden fakirleşir, yeteri miktarda protein üretimi gerçekleşmez. Madde döngülerinin olmaması atık maddelerin etrafta birikmesine neden olacaktı. Madde döngüsünün bozulma sebepleri başında insanlar gelmektedir. Madde döngüsündeki bozulmalardan en çok etkilenecek olanlar da insanlardır. F- Ozon Tabakası Ozon tabakası ozon gazından oluşan bir gaz tabakasıdır. Ozon gazı üç oksijen atomundan oluşan bir moleküldür. O3 formülü ile gösterilir. Ozon gazı canlılar için zararlı bir gazdır, fakat güneşten gelen ultraviyole mor ötesi ışınları engellediği için yararlıdır. Atmosferin 20-30 km arasında yoğun olarak bulunmaktadır. Ozon tabakasının incelme nedenleri Buzdolabı, klima, soğutucularda kullanılan CFC kloroflorokarbon gazları Yangın söndürücülerde kullanılan Halon bileşikleri Böcek öldürücü ve dezanfektan maddelerde kullanılan kimyasallar Not Ozon tabakasının yok olmasına neden olan bu bileşiklerdeki klor gazıdır. Ozon tabakasının yok olması insanlara ve diğer canlılara zarar verecektir. Ozon gazının incelmesini önlemek için daha az sanayi atığı oluşturmalıyız. CFC ve halon bileşikleri içeren ürünlerin tüketimini azalmamız gerekmektedir. G- Sera Etkisi Nedir Sanayileşme ve fosil yakıtların çok kullanılmasından dolayı havadaki karbondioksit miktarı artmaktadır. Atmosferde bulunan karbondioksit, yeryüzünden yansıyan ışınları tutarak ışınların atmosfer dışına çıkmasını engeller ve dünyanın ısınması sonucu sera etkisi oluşur. Sera etkisini penceresi kapalı güneş alan bir otomobil içerisinde görebiliriz, otomobil içerisine giren güneş ışığı dışarı çıkamadığı için içerisi çok sıcak olur. Sera etkisi küresel ısınmaya neden olur. Sera etkisini artıran gazlar CO2 N2O CH4'tür. Küresel ısınma sonucu iklim değişiklikleri meydana gelir. Küresel ısınmayla beraber buzullar erimeye, su kaynakları tükenerek çölleşme başlar. İklim değişiklikleri dünyada yaşayan canlılar için büyük bir tehdittir. İklim Değişikliğini Önlemek İçin Alınan Önlemler 1997 yılında kabul edilen Kyoto protokolü ile gelişmiş ülkeler sera gazı salınımlarını azaltacaklardır. Protokol, 2005'te yürürlüğe girebilmiştir. 2013 yılında ülkemizde iklim değişikliği ve hava yönetimi koordinasyon kurulu kurulmuştur. 2015 Paris anlaşması ile sıcaklık artışının sınırlandırılması hedeflenmektedir. Ekolojik Ayak İzi İnsanların ekosistemler üzerindeki etkilerini ölçmek amacıyla ekolojik ayak izi yöntemi oluşturulmuştur. Ekolojik ayak izi insanların yaşamsal ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için dünyaya toplam maliyetinin ne olduğunun hesap edilmesidir. Günlük tükettiği ekmek için ne kadar alana buğday ekilmelidir, kullandığı hava için ne kadar ağaç olmalıdır gibi ihtiyacımız olan maddeler için çevreye verdiğimiz zararın Sorular Soru 1 Aşağıdaki madde döngülerinden hangisi birbirine zıt olarak çalışır? A Azot -Karbon B Oksijen -Karbon C Su - Karbon D Azot -Oksijen Soru 2 Aşağıdaki madde döngülerinin hangisinde yıldırım ve şimşek etkilidir? A Su B Oksijen C Azot D Karbon Soru 3 Aşağıdaki olaylardan hangisinde karbon döngüsü etkilenmez? A Bitkilerin fotosentez yapması B Canlı atıklarının çürümesi C Fosil yakıtların yanması D Suyun buharlaşması Soru 4 Ozon tabakası Güneş'ten gelen zararlı ışınlara karşı canlıları korur. Ozon tabakası Güneş'ten gelen hangi ışınları geçirmez? A X ışınları B Gama ışınları C Kızılötesi ışınlar D Morötesi ışınlar Soru 5 Su döngüsünde aşağıdakilerden hangisi etkili değildir? A Yıldırım ve şimşek B Denizlerdeki buharlaşma C Bitkilerdeki terleme D Yağmur yağması Soru 6 Ozon tabakasının delinmesi sonucu hangi hastalık oluşabilir? A Cilt kanseri B Verem C Kalp krizi D Beyin kanaması Soru 7 Fotosentez olayında aşağıdaki madde döngülerinden hangisi etkili değildir? A Karbon döngüsü B Oksijen döngüsü C Azot döngüsü D Su döngüsü Soru 8 Aşağıdaki olaylardan hangisi havadaki karbondioksit oranını azaltır? A Fosil yakıtların oluşması B Oksijensiz solunum olması C Hayvan leşlerinin çürümesi D Doğal gaz kullanımının artması Soru 9 Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A Baklagiller azot bakımından zengindir. B Havadaki azot canlılar tarafından doğrudan kullanılabilir. C Azot canlılar için hayati öneme sahip bir elementtir. D Proteinlerin yapısında azot bulunur. Soru 10 Aşağıdakilerden hangisi ozon tabakasının delinmesine neden olmaz? A Yangın söndürücüde kullanılan halon gazları B Deodorantlarda kullanılan gazlar C Buzdolabında kullanılan kloroflorokarbon CFC gazları D Neon lambasında kullanılan neon gazı Diğer Konular Madde Döngüleri ve Çevre Sorunları Test Madde Döngüleri ve Çevre Sorunları Doğru Yanlış Soruları Madde Döngüleri ve Çevre Sorunları Çalışma Kağıdı Ozon Tabakası Nedir Nerede Bulunur Ozon Tabakasının İncelmesinin Nedenleri

8 sınıf madde döngüleri konu anlatımı pdf